Diagnostische instrumenten

In de diagnostische fase brengt de logopedist de ernst en de aard van de afasie in kaart; zowel de stoornissen op het functieniveau als de beperkingen op activiteiten- en participatieniveau.

Multidisciplinaire diagnostiek

Uit de richtlijn afasie (2015):

“Aangezien afasie één van de gevolgen is van hersenletsel en er naast de afasie ook niet-talige cognitieve stoornissen kunnen voorkomen of stoornissen in emotie en gedrag, is multidisciplinaire diagnostiek van belang (zie richtlijn, paragraaf 2.2.2). Samenwerking met een (klinisch of neuro-)psycholoog en/of ergotherapeut is aan te bevelen. Zie hoofdstuk 6 van de richtlijn afasie voor een toelichting op dit onderwerp.

De belangrijkste logopedische testinstrumenten worden hieronder genoemd. Helaas zijn niet alle instrumenten nog verkrijgbaar, ondanks dat ze deel uitmaken van de richtlijn afasie. Het advies is dan om op zoek te gaan naar een collega van wie je de test kunt lenen, bijvoorbeeld via je kwaliteitskring of een instelling in de regio, of contact op te nemen met het afasieteam in je regio. Zie hiervoor onze Zorgzoeker.

Diagnostische instrumenten op stoornisniveau

Met de ScreeLing kan snel de aanwezigheid van specifieke linguïstische stoornissen op de verschillende taalverwerkingsniveaus (semantiek, fonologie en syntaxis) bij afasiepatiënten worden vastgesteld.

De CAT-NL is bedoeld om uitgebreid taalvaardigheden te testen, om geassocieerde cognitieve stoornissen te screenen en om een beknopt beeld te geven van de handicap die een afasiepatiënt in het dagelijks leven ondervindt.

De CAT-NL is nog beperkt beschikbaar bij de uitgever en zal helaas niet meer worden herdrukt.

De Verkorte Tokentest is te gebruiken bij het diagnosticeren van een afasie. Er zijn twee versies, bij beide zijn de opdrachten beschikbaar in ruim 40 talen.

De Nederlandse Benoem Test meet woordvindproblemen bij volwassenen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). De test is opgebouwd op basis van verwervingsleeftijd (2 categorieën) en woordfrequentie (3 categorieën) en geeft zo ook informatie over de aard van de woordvindstoornis. De test meet het hele woordvindtraject.

Klik hier voor meer informatie.

De Boston Benoemtaak (BBT) is een benoemtaak om (lichte) woordvindingsproblemen te diagnosticeren bij personen vanaf 13 jaar.

De BBT is niet meer verkrijgbaar. Het advies is om op zoek te gaan naar een collega van wie je de test kunt lenen, bijvoorbeeld via je kwaliteitskring of een instelling in de regio, of contact op te nemen met het afasieteam in je regio. Zie hiervoor de Zorgzoeker.

De vernieuwde handleiding, Nederlandse normering en de scoreformulieren zijn hier te downloaden.

De Semantische Associatietest (SAT) stelt semantische fouten vast en diagnosticeert stoornissen in de semantische verwerking.

De SAT is niet meer verkrijgbaar. Het advies is om op zoek te gaan naar een collega van wie je de test kunt lenen, bijvoorbeeld via je kwaliteitskring of een instelling in de regio, of contact op te nemen met het afasieteam in je regio. Zie hiervoor de Zorgzoeker.

De Test Relaties Abstracte Begrippen (TRACE) is een test voor lichte woordvindproblemen. De test geeft een indicatie van de aanwezigheid van begripsstoornissen m.b.t. abstracte woorden.

Klik hier voor meer informatie.

De PALPA (Nederlandse bewerking van de Engelse Psycholinguistic Assessments of Language Processing in Aphasia) is te gebruiken voor onderzoek en diagnose van onderliggende linguïstische stoornissen in de taalverwerking bij afasiepatiënten.

De PALPA is niet meet verkrijgbaar. Het advies is om contact op te nemen met een klinisch linguïst of afasieteam in je regio. Zie hiervoor de Zorgzoeker.

GLOBAMIX is een werkboek dat ontwikkeld werd voor het dynamisch assessment van volwassenen met ernstige afasie.

Klik hier voor meer informatie.

De ABC (Afasie-bedside check) is een diagnostisch hulpmiddel om taal-en/of spraakstoornissen vast te stellen bij neurologische aandoeningen in de acute fase.

De ABC is te bestellen via Evy Visch-Brink.

De TeleTaalTest-NL, een alternatief voor face-to-face taalonderzoek, is een korte testbatterij die kan worden afgenomen via de telefoon.

Het DIAS is het Diagnostisch Instrument voor Apraxie van de Spraak.

Diagnostische middelen op activiteiten- en participatieniveau

De ANTAT (Amsterdam-Nijmegen test voor Alledaagse Taalvaardigheid) brengt de verbaal communicatieve vaardigheid van afasiepatiënten in beeld. Met name geschikt bij een lichte tot matige afasie.

De ANTAT is niet meer verkrijgbaar. Het advies is om op zoek te gaan naar een collega van wie je de test kunt lenen, bijvoorbeeld via je kwaliteitskring of een instelling in de regio, of contact op te nemen met het afasieteam in je regio. Zie hiervoor de Zorgzoeker.

De Scenariotest meet de verbale en non-verbale communicatievaardigheden van afasiepatiënten. Deze test is met name geschikt bij een matig tot ernstige afasie.

De BIPAC, Behoefte Inventarisatie en Probleem Analyse van Communicatieve activiteiten, en de BEBA, Birkhovense Evaluatieschaal Behandeldoelen Afasie.

Met behulp van dit digitale inventarisatie-instrument kunnen de communicatieve behoeften van de patiënt en de mening van de direct betrokkene hierover op een volledige en gestructureerde wijze door de therapeut in kaart worden gebracht, om van daaruit het doel van de therapie te bepalen. Niet genormeerd.

Vragenlijsten m.b.t. participatie

De gemeenschap integratie vragenlijst (CIQ-A) is een digitaal meetinstrument dat tot doel heeft een indruk te krijgen van de participatie van afasiepatiënten op het gebied van huishoudelijke integratie, sociale integratie en productiviteit.

Te bestellen samen met de hierboven genoemde BIPAC/BEBA.

Communicatief Zelfvertrouwen bij Afasie (CZA)

Onderzoeksproject Communicatie en Participatie bij Chronische Afasie (COPACA) heeft de Communication Confidence Rating Scale for Aphasia (CCRSA, Cherney et al., 2011) vertaald en bewerkt voor inzet in de Nederlandstalige behandelpraktijk: de vragenlijst “Communicatief Zelfvertrouwen bij Afasie (CZA)”.

Lees verder

SAQOL-39NLg

De SAQOL-39NLg is een vragenlijst met betrekking tot de kwaliteit van leven, geschikt voor mensen die een beroerte hebben gehad en al dan niet afasie hebben.

Lees verder

Webshop

  • Bestel online voorlichting, spel- en oefenmaterialen, de Afasie Nieuwslezer, Top! 2Games, Top! Woordvinding en meer.

    Webshop

Als deelnemer heb je toegang tot

Steun Stichting AfasieNet
met een donatie