Anno 2018 is het wenselijk dat een persoon met afasie (PMA) daar waar mogelijk een actieve rol heeft bij het bepalen van zijn behandelinhoud. Cliënten willen betrokken worden, maar spelen in de klinische praktijk vaak nog een passieve rol (Rosewilliam, Roskell, & Pandyan, 2011). Een PMA is door de communicatieve en/of cognitieve beperkingen niet altijd in staat om mee te denken over therapiedoelen, ook al zou die dat wel willen.
Om de samenwerking tussen de PMA, diens sociale netwerk, het zorgteam en de logopedist te bevorderen kan bij een activiteiten- en sociale participatiegerichte behandeling gebruik gemaakt worden van ‘SMARTER doelbepaling’: Het acroniem SMARTER (shared, monitored, accessible, relevant, transparant, evolving & relationship-centred) beschrijft dit proces van doelen opstellen (Hersh, Worral, Howe, Sherrat, & Davidson, 2012).
SMART of SMARTER?
Volgens het onderzoek van Hersh et al. (2012) voelen PMA en hun familie zich vaak buitengesloten bij het proces om doelen te bepalen en is het voor hen vaak onvoldoende duidelijk welke doelen er binnen de therapie nagestreefd worden.
De methode van doelen stellen middels SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, relevant en tijdsgebonden) zorgt ervoor dat PMA en hun familie niet snel betrokken worden bij het proces van doelen stellen.
Hersh et al. (2012) suggereren dat de SMARTER concepten moeten worden benadrukt als een manier om de samenwerking met de PMA en diens sociale omgeving te bevorderen bij het opstellen van begeleidingsdoelen. Dit zonder het verlies van de voordelen van de concepten van SMART doelen (Hersch et al., 2012). SMART en SMARTER zijn complementair (zie figuur 1). Het acroniem SMART beschrijft de aard van de therapiedoelstelling terwijl het acroniem SMARTER het proces van het bepalen van doelstellingen beschrijft. Deze laatste werkwijze benadrukt het belang en de mogelijkheden van een proces waarin samen wordt gewerkt (‘shared decision making’). De PMA weet dat hij/zij de therapiedoelen altijd kan veranderen en dat doelen vanaf het begin en continu bespreekbaar worden gemaakt. De doelen hoeven – ook in het begin – niet altijd stoornisgericht te zijn. De PMA en het sociale netwerk kunnen ook verschillende prioriteiten hebben (Hersh et al.,2012).
Het artikel van Brouwers betreft een casusbeschrijving: er wordt een participatiegerichte afasiebehandeling besproken waarbij de methode SMARTER doelbepaling centraal staat.
Klik hieronder om het gehele artikel in te zien en te downloaden.
Meer lezen?
Hersh, D., Worral, L., Howe, T., Sherratt, S., & Davidson, B. (2012). Smarter goal setting in aphasia rehabilitation. Aphasiology, 26, 220–233.
Klik hieronder voor een samenvatting, gemaakt door de werkgroep literatuur.
