Verworven taal- en communicatieproblemen; de behandeling in de kinderrevalidatie in kaart
Onderzoeksgroep
Hoofdonderzoeker
- Dr. W.M.E. van de Sandt-Koenderman, klinisch linguïst, Rijndam revalidatie & Erasmus MC Revalidatiegeneeskunde, Rotterdam
Onderzoekscoördinator
- Els van de Pavert
Onderzoeksgroep
- Dr. C. E. Catsman-Berrevoets, kinderneuroloog, UHD, Erasmus MC, Rotterdam
- Drs. S.A.M. Lambregts, kinderrevalidatiearts, Revant revalidatie, Breda
- Drs. R.F. Pangalila, kinderrevalidatiearts, Rijndam revalidatie, Rotterdam
- M. Priest, logopedist taalexpertiseteam, Rijndam revalidatie, Rotterdam
- Prof. dr. G.M. Ribbers, Professor Neurorevalidatie, Rijndam revalidatie & Erasmus MC Revalidatiegeneeskunde, Rotterdam.
Dit onderzoeksproject heeft tot doel de revalidatie van kinderen met verworven taal- en communicatieproblemen in Nederland te optimaliseren. Een belangrijke eerste stap is het bundelen van kennis en ervaring van de behandelaren in de revalidatiesetting en consensus te bereiken over de diagnostiek. Hiervoor is het systematisch registreren van het verloop van de aandoening en de geleverde behandeling onontbeerlijk. Op deze wijze komen observationele data van hoge kwaliteit beschikbaar, die een basis kunnen vormen voor het identificeren van “best practices”. Daarnaast is onderzoek naar de ervaren behoefte van de stakeholders, t.w. de kinderen zelf, hun ouders en hun behandelaren, eveneens een essentiële bron van informatie.
In september 2016 start Els van de Pavert met de eerste fase van dit project. Deze eerste fase van 7 maanden heeft tot doel consensus te bereiken over de talige diagnostiek en de variabelen die zullen worden vastgelegd in de database. In een e-Delfiprocedure met vertegenwoordigers uit de deelnemende centra, (logopedisten, kinderneurologen, kinderneuropsychologen, revalidatieartsen) wordt vastgesteld, welke biografische, psychosociale en medische gegevens zullen worden verzameld, en op welke wijze de behandelgegevens en ontslagbestemming worden vastgelegd. Op dezelfde manier wordt per leeftijdscategorie een kernset van taaltests gekozen, die in alle deelnemende instellingen zal worden gebruikt en wordt afgenomen op 1 maand, 3 maanden en 6 maanden post injury. Verder worden vragenlijsten ontworpen voor ouders, behandelend revalidatieartsen en behandelend logopedisten, om de ervaringen van alle stakeholders te inventariseren.
Na dit voorwerk kan de tweede fase van het project starten, waarin een multicenter database wordt geïmplementeerd waarin prospectief het herstelverloop en de behandeling van deze kinderen wordt vastgelegd.
Transcraniële Direct Current Stimulatie (tDCS) en afasiebehandeling
Onderzoeker
- Kerstin Spielmann (MSc), neuropsycholoog en junior onderzoeker, Rijndam revalidatie & Erasmus MC Revalidatiegeneeskunde, Rotterdam
Onderzoeksgroep
- Dr. W.M.E. van de Sandt-Koenderman, klinisch linguïst, Rijndam revalidatie & Erasmus MC Revalidatiegeneeskunde, Rotterdam
- Dr. M.H. Heijenbrok-Kal, senior onderzoeker, Rijndam revalidatie & Erasmus MC Revalidatiegeneeskunde, Rotterdam
- Prof. dr. G.M. Ribbers, Professor Neurorevalidatie, Rijndam revalidatie & Erasmus MC Revalidatiegeneeskunde, Rotterdam.
Transcraniële Direct Current Stimulatie (tDCS) is een nieuwe behandeling voor de logopedie. Met behulp van tDCS kunnen de hersenen met twee elektroden worden gestimuleerd. De elektroden geven hierbij een zeer zwakke stroom af. Uit de literatuur blijkt dat toepassing van tDCS tijdens de taaltherapie het therapie effect kan vergroten.
Rijndam revalidatie en het Erasmus MC zijn sinds 2013 gestart met een gerandomiseerde studie om het toegevoegde effect van tDCS te onderzoeken. Echter, een belangrijke vraag bij de tDCS behandeling is hoe we het beste de elektroden kunnen plaatsen. Daarom is er nu ook een project waarbij we verschillende manieren om de elektroden te plaatsen vergelijken. Het onderzoek richt zich op 2 hersengebieden die regelmatig gebruikt worden in tDCS en afasie studies, namelijk de inferior frontal gyrus (omvat het gebied van Broca) en de superior temporal gyrus (omvat het gebied van Wernicke). Er zal onderzocht worden of er sprake is van individuele variatie in de optimale elektrodenplaatsing en hoe we de toepassing van tDCS mogelijk zouden kunnen verbeteren.
SIMPTELL: Semi-onafhankelijke Interactieve Multimodale Productie Training van ELLipsen bij Broca-afasie
Projectgroep
- Dr. Marina Ruiter
- Prof. dr. Ardi Roelofs
- Dr. Vitória Piai
- Prof. dr. Roy Kessels
- Prof. dr. Peter Desain
Applicatie: Het SIMPTELL-project van het Language in Interaction consortium (www.languageininteraction.nl) is gericht op het doorontwikkelen en verbeteren van een bestaande webgebaseerde applicatie voor mensen met chronische afasie (eREST, zie publicatielijst in deze nieuwsbrief). Middels SIMPTELL kunnen mensen met chronische Broca-afasie gedeeltelijk zelfstandig oefenen met het spreken in telegramstijl (ellipsen). Hoewel een dergelijke spreekstijlverandering een optimale aanpassing vormt aan chronische afasie, is intensieve therapie nodig om deze manier van spreken enigszins te automatiseren. Doordat mensen met afasie gedeeltelijk zelf intensief kunnen oefenen met SIMPTELL, kan de logopedist zich optimaal richten op het helpen generaliseren van deze manier van spreken naar dagelijkse communicatiesituaties.
SIMPTELL beoogt mensen met afasie nog beter te begeleiden bij het leren automatiseren van telegramstijlspraak, gebaseerd op de nieuwste inzichten over de relatie tussen executieve controle en (compensatoire) taalproductie, zoals die uit studies binnen het Language in Interaction consortium naar voren zijn gekomen. Tevens beogen we de applicatie technisch te verbeteren, waardoor gebruikers automatisch feedback krijgen en meer uitingen beoordeeld kunnen worden. Ook het bedieningsgemak zal naar verwachting toenemen. Een bredere implementatie van de applicatie en verder onderzoek naar de effectiviteit van de applicatie worden daarmee beoogd.
