Geshockeerd
Ze was begin 60 en volledig geshockeerd. In haar hele leven had ze hoogstens een griepje gehad; dat gold ook voor de mensen om haar heen. Nu was er iets mis gegaan in haar hoofd en kon ze niet meer koken, fietsen, praten… Haar lichaam deed het goed. Maar haar hoofd? Dat was een ander verhaal. Plannen, onthouden, de weg vinden: allemaal uitdagingen. En haar spreken klonk heel vloeiend en soepel, maar als je luisterde naar de woorden, zei ze eigenlijk niet zoveel.
Ze kon heel goed de laatste woorden van een gesprekspartner herhalen. Ja en nee kwamen er vlot uit; alleen soms ja, als ze nee bedoelde en andersom. Ook had ze een aantal snelle, korte zinnen, die vaak haar mond uit rolden: “Dat is zo”; “Dat klopt”; “Dat zal zo zijn”, en; “Dat weet ik niet”. Soms pasten deze zinnen bij het gesprek, soms ook niet. Dat bemerkte ze zelf. Eerst niet, maar steeds vaker wel. Haar omgeving? Die merkte er niets van.
Complimenten
Dagelijks kreeg ze complimenten van dierbaren over “hoe goed het wel niet ging” en opmerkingen als “fijn dat je weer hersteld bent”, terwijl ze zelf het tegendeel ervoer. In gesprekken kon ze zich inhoudelijk niet uitdrukken. Het lukt niet om een idee over te brengen, om een vraag te stellen, om haar mening weer te geven. Het lukte alleen om mee te gaan in de sfeer van het gesprek: door haar korte, vloeiende opmerkingen en goede luisterhouding, creëerde ze bij anderen het gevoel een mondige gesprekspartner te zijn.
En dat bezorgde haar misschien wel de grootste shock. Zoals ze zelf zei: “ze luisteren niet”. Het waren haar dierbaren die ze zo hard nodig had, die ze nu voor haar gevoel pas echt leerde kennen. Waar het contact altijd goed en warm had gevoeld, voelde het nu leeg en oppervlakkig.
Het kwam hard binnen. Het maakte haar verdrietig. En tegelijkertijd motiveerde het haar. Het motiveerde haar om zélf de woorden te leren vinden en zeggen, waarmee ze kon vertellen wat ze voelde. Om zo de band te herstellen én te verdiepen.
Het was het begin van een lange weg, die ze met succes aflegde. Na maanden zei ze met trots: Ik ben klaar met de behandeling, want ik kan spreken en zij kunnen luisteren.
Ik ben klaar met de behandeling, want ik kan spreken en zij kunnen luisteren
Luister ik echt?
Nog krijg ik kippenvel als ik haar voor me zie. Ik had en heb enorme bewondering en respect voor haar doorzettingsvermogen, gedreven door een zo menselijk verlangen: gehoord worden. Regelmatig stel ik mijzelf – met haar in mijn gedachten – de vraag: Luister ik wel echt? Soms wel, maar soms ook niet. Dan ben ik in gedachten al enkele stappen verder, enkele stappen terug of zelfs al ergens anders. Door me er bewust van te zijn, lukt het me om terug te keren en (weer) te luisteren.
Herkenbaar, of juist niet? Of mag ik vragen: Luister jij (wel echt)?
Hoi Mirinda,
7 jaar een CVA gehad, met erge afasie en erge spaak-apraxie en handelingen apraxie.
Ik maak en geef gastcollege in de RUG & HANZE.
En voor NAH-lotgenoten.
( 2x in Hoogeveen)
Gr, Rene Franssen
Hallo Rene,
Heel goed dat je dit doet!
Wat zijn je ervaringen?
Groet, Miranda Hagenouw
Mooi!!! Wat een prachtige uitspraak van die mevrouw!
Ik luister meestal echt, maar betrap mij er ook soms op af te dwalen / er niet bij te zijn met mijn gedachten…