Nog steeds kan ik het hem letterlijk horen zeggen: “Maar in mijn dromen kan ik alles weer! Dan is er niks gebeurd. Ik spreek gewoon, ik loop gewoon en mijn hand doet alles wat ‘ie altijd deed. Ik voel me dan gewoon weer mezelf, zoals ik altijd was. En dan… dan word ik wakker… Ik voel het meteen: die hand doet het echt niet. En mijn been ook minder goed. Dan weet ik dat het spreken ook minder is dan net – maar dat probeer ik natuurlijk niet, anders maak ik mijn vrouw wakker. Elke nacht droom ik het echter weer. En elke ochtend blijkt het weer een droom.”
Het trof me als een mokerslag. Al zoveel had ik gehoord, gelezen en met collega’s gesproken over “verwerking”. Er zijn zoveel verschillende factoren van invloed op het proces. Er zijn zoveel aspecten aan te wijzen met een positieve invloed en ook zoveel met een negatieve invloed. Maar deze was ik nog nooit tegengekomen. Ik had er dan ook nooit bij stilgestaan, totdat hij deze uitspraak deed.
Plots realiseerde ik me dat hij elke ochtend met dezelfde teleurstelling om moest gaan. Dat hij elke ochtend dezelfde tegenslag overwon. Dat hij elke ochtend weer even “terugviel” in zijn verlies.
Wat een respect verdiende deze man. Want hoe vervelend hij het ook vond: hij zette door. Elke ochtend weer. Hij hoopte, verloor en ging door.
Hij hield vast aan het goede gevoel uit zijn droom, zei hij. Want het voelde zo goed om even alles weer te kunnen. En hoewel alles weer kunnen niet haalbaar meer was, kon hij dat goede gevoel wél meenemen de dag in. Dus deed hij dat. Elke dag weer.
Ik vind het erg knap. Nog steeds, elke dag. Waar het verlies zo dichtbij is, maar je de positiviteit kunt pakken en je die dan ook pakt. Respect.
Deze man gaf met zijn verhaal iets door aan mij. En ik weet zeker dat ook jullie zo soms iets meenemen van een persoon met afasie. En zoals jullie weten nodig ik graag uit tot delen, dus: Wat heb jij ooit gehoord, wat je altijd bij is gebleven?
