| Soort onderzoek | (extern) promotieonderzoek |
| Begeleiders/Promotoren | Roelien Bastiaanse, Roel Jonkers |
| Instelling | Rijksuniversiteit Groningen & St. Marienhospital-Vechta (DE) |
| Financiering | Graduate School for the Humanities, Faculteit der Letteren, Groningen (drie jaar) |
Doel
In deze studie wordt onderzoek gedaan naar de rol van het werkwoord bij het diagnostiseren van en differentiëren tussen neurodegeneratieve aandoeningen als Alzheimer-Dementie (AD), Morbus Parkinson (met (PDD) en zonder cognitieve stoornissen (PD)) en patiënten met een vorm van frontotemporale lobaire dementie (FTLD): niet vloeiende progressieve afasie (NFPA), semantische dementie (SD), frontotemporale dementie (FTD) en logopenische progressieve afasie (LPA). Dit doen we m.b.v. zelfgemaakte tests op woord- en op zinsniveau, waarbij de associatie, het begrip en de productie van werkwoorden en zelfstandige naamwoorden bij deze ziektes met elkaar wordenvergeleken. Een controlegroep met gezonde oude mensen en een groep patiënten met amnestische afasie (AA) dienen om meer inzage te krijgen in het afwijkingspatroon en de basis van de onderliggende stoornissen bij neurodegeneratieve ziektes. Met de resultaten van ons onderzoek hopen we een bijdrage te kunnen leveren in het klinische diagnoseproces van neurodegeneratieve ziektes, door in een vroeg stadium een bepaald ziektebeeld op basis van onregelmatigheden in taaltests te kunnen bepalen en/of uit te sluiten.
Voorbeeld van uitkomstmaat: De visuele-conceptuele versie van de associatiestests voor acties en zelfstandige naamwoorden
In- en exclusie criteria
Inclusiecriteria
- AD, PD, PDD, NFPA, SD, FTD en LPA diagnose door neuroloog
- Beperkte cognitieve stoornis: meer dan 20 punten in de Mini Mental State Examination (MMSE)
- moedertaal Duits
- AA, diagnose door klinisch linguïst
Exclusiecriteria
- slechte visus
- slecht gehoor
- depressie
- sterke cognitieve stoornis: minder dan 20 punten MMSE tijdens het eerste onderzoek
- AD, PD, PDD, NFPA, SD, FTD en LPA: CVA
- AA: neurodegeneratieve ziekte
Taken
Alle patiënten worden geconfronteerd met een visuele en een verbale associatietest voor acties, objecten, werkwoordenen zelfstandige naamwoorden, een begripstest voor werkwoorden en zelfstandige naamwoorden, een benoemtaak voor acties en objecten en twee tests op zinsniveau waarbij werkwoorden in infinitieve en geflecteerde vorm moeten worden ingevuld. Zes en twaalf maanden na het eerste testtijdstip worden alle testonderdelen herhaald.
Voorbeeld van uitkomstmaat: De verbale versie van de associatiestests voor acties en zelfstandige naamwoorden
Uitkomstmaten
Er wordt vergeleken tussen visuele-conceptuele en semantisch-lexikalische versies van onze tests, tussen acties en objecten, tussen werkwoorden en zelfstandige naamwoorden en tussen verschillende aandoeningen. De variabelen instrumentaliteit, naamsverwandschap,transitiviteit, frequentie, woordlengte, leeftijd taalverwerving en visuele voorstelling worden perwoord geanalyseerd.Voorbeelden van de visueel-conceptuele en verbale versie van de associatiestests voor acties en zelfstandige naamwoorden
Meer weten?
Neem contact op met de onderzoeker: f.c.jalvingh@rug.nl
