| titel | Goed verhaal, korte zinnen |
| volledige titel | Een pilotstudie naar de effectiviteit van SimpTell: Leidt webgebaseerde telegramstijltherapie tot een verbetering in de communicatie bij mensen met afasie? |
| onderzoekers | Marina Ruiter, Vitória Piai en Ardi Roelofs |
| instelling | Radboud Universiteit |
| e-mailadres onderzoeker | m.ruiter@let.ru.nl |
Aanleiding/achtergrond
Sommige mensen met afasie (m.n. mensen met Broca-afasie) hebben zeer veel moeite met het produceren van zinnen. De zinsproductie is voor hen inspannend, tijdrovend en bovendien niet altijd (foutloos) mogelijk. Als de beschadiging aan het taalbrein te groot is, is het niet mogelijk om het vlot en foutloos spreken in zinnen te herstellen. De zinsproductieproblemen zijn dan chronisch.
SimpTell (Language in Interaction consortium, 2018) is een webgebaseerde compensatietherapie, die mensen met chronische Broca-afasie leert hun blijvende zinsproductieproblemen te compenseren door continu in ellipsen te spreken. Dit is een soort telegramstijl, bijvoorbeeld Beroerte gehad. Nu in telegramstijl vertellen. Lekker snel. Toch duidelijk.
Doel
Het onderzoek heeft tot doel om te onderzoeken of SimpTell, net als een eerdere
in-person versie van de telegramstijltherapie (Ruiter, Kolk, & Rietveld, 2010; 2013) en een
eerdere versie van de webgebaseerde versie (Ruiter, Rietveld, Hoskam, & van Beers, 2016)
tot een toename van de telegramstijlspraak leidt en daarmee tot een verbetering van de
functionele communicatie.
Onderzoeksopzet
Pilotstudie, multiple single case design met een pre- en post-therapiemeting, waarbij gecontroleerd wordt voor spontaan herstel.
Participanten
Om aan de studie deel te kunnen nemen, moeten de participanten voldoen aan de volgende criteria:
- Leeftijd 18 – 75 jaar
- Ischemische of hemorragische beroerte in de linker hemisfeer
- Gesproken taal wordt gekenmerkt door een moeizame zinsproductie met veel grammaticale fouten of een nog niet optimaal gebruik van telegramstijl (correctieve versus preventieve adaptatie; Kolk & Van Grunsven, 1985), zoals geoperationaliseerd in Ruiter et al. (2010)
- Minimaal 6 maanden post-onset (chronische fase)
- Nederlands als moedertaal
- Instemmen met behandeldoel: compenseren van chronische zinsproductieproblemen middels telegramstijlspraak
Exclusiecriteria
- Geschiedenis van een eerdere beroerte
- Psychiatrische en neurologische stoornissen (anders dan beroerte)
- Ernstige visus- en gehoorproblemen, voor zover niet te corrigeren met hulpmiddelen
- Ernstige taalbegripsproblemen (niet in staat zijn om instructies te begrijpen en informed consent te kunnen geven)
- Minder dan 90% verstaanbare uitingen (t.g.v. dysartrie en/of spraakapraxie)
Interventie
Participanten krijgen 30 uur telegramstijltherapie verspreid over
6 weken. Afhankelijk of de participant nog parallelle in-person therapie krijgt, wordt de
telegramstijltherapie in de vorm van blended care (SimpTell in combinatie met in-person
logopedie) of alleen in de vorm van teletherapie (SimpTell) aangeboden.
Uitkomstmaten
Onmiddellijke / grammaticale uitkomstmaat: het percentage woorden geproduceerd binnen telegramstijluitingen (Ruiter et al., 2013) op verschillende taken, zoals een plaatjesbeschrijftaak en de ANTAT. Ultieme/functionele uitkomstmaten: 1) het percentage essentiële informatie-eenheden en 2) het gemiddeld aantal essentiële informatie-eenheden per minuut op de ANTAT (Ruiter et al., 2011). Daarnaast wordt de verkorte Token Test afgenomen en de verkorte Sentence Order and Inflection Test (Kok, Kolk & Haverkort, 2006).
