SAFE-trial: Behoud van taal na operatieve verwijdering van kwaadaardige hersentumoren

Volledige titel: Safe surgery for Glioblastoma Multiforme: Language outcome after awake craniotomy versus surgery under general anesthesia. A multicenter prospective randomized controlled study (SAFE-trial).

Onderzoekers: Marike Donders-Kamphuis (linguïst), Saskia Mooijman (linguïst), Jasper Gerritsen (arts-onderzoeker)

Titel SAFE-trial: Behoud van taal na operatieve verwijdering van kwaadaardige hersentumoren
Volledige titel Safe surgery for Glioblastoma Multiforme: Language outcome after awake craniotomy versus surgery under general anesthesia. A multicenter prospective randomized controlled study (SAFE-trial)
Onderzoekers Marike Donders-Kamphuis (linguïst), Saskia Mooijman (linguïst), Jasper Gerritsen (arts-onderzoeker)
Instelling Erasmus MC, Haaglanden Medisch Centrum, Universitair Medisch Centrum Groningen, Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, Universitair Ziekenhuis Gent, Universitair Ziekenhuis Brussel
Promotor en/of begeleider Dr. Arnaud Vincent, dr. Djaina Satoer
Emailadressen t.donders-kamphuis@erasmusmc.nl; s.mooijman@ erasmusmc.nl

Inleiding

Glioblastoma Multiforme (GBM) is een hooggradige en zeer ernstige hersentumor die vaak groeit in functionele gebieden van het brein zoals het taalcentrum. Deze tumoren worden standaard behandeld met een operatie onder volledige narcose, gevolgd door radiotherapie en chemotherapie. Indien er na de operatie tumorweefsel achterblijft, dan kan dat negatieve gevolgen hebben voor de overlevingsduur. Echter, bij het beschadigen van functionele gebieden verslechtert de kwaliteit van leven. Juist omdat deze groep patiënten geen goede prognose heeft (de gemiddelde overleving is 12-15 maanden), is het belangrijk om de kwaliteit van leven zo hoog mogelijk te houden door taalfuncties te behouden.

Bij laaggradige hersentumoren in functionele gebieden is een wakkere operatie waarbij taalfuncties, motoriek, sensibiliteit en cognitieve functies tijdens de operatie worden gemonitord de gouden standaard. Omdat patiënten met GBM vaak al ernstiger neurologisch, talig en/of cognitief aangedaan zijn, is het interpreteren van afwijkingen tijdens een wakkere operatie complexer dan bij laaggradige tumoren. Desondanks hebben retrospectieve case-studies aangetoond dat een wakkere craniotomie ook bij GBM uitvoerbaar is en een betere neurologische uitkomst geeft. Het is echter nog onduidelijk of een wakkere operatie ook bij patiënten met een GBM kan leiden tot een grotere mate van resectie met een betere bescherming van de taalfuncties, kwaliteit van leven en langere overleving ten opzichte van niet-wakkere operatie.

Onderzoeksvraag

Draagt een wakkere hersenoperatie bij aan een beter(e) taaluitkomst/behoud bij patiënten met een glioblastoma multiforme in vergelijking met een niet-wakkere hersenoperatie? Zo ja, is dit gerelateerd aan een grotere tumorverwijdering en langere overleving? Is dit gerelateerd aan een betere beoordeling van kwaliteit van leven?

Methode

Deelnemers zijn patiënten met een via MRI aangetoond GBM in functionele gebieden waarbij operatieve verwijdering mogelijk is. Patiënten zijn tussen de 18 en 90 jaar en hun Karnofsky-score is 80 of hoger. In totaal wordt gestreefd naar een inclusie van 246 patiënten die gerandomiseerd worden over twee armen:
– 123 patiënten met GBM met wakkere operatie
– 123 patiënten met GBM met niet-wakkere operatie

Voor de operatie en drie maanden na de operatie worden de volgende testen afgenomen:
– Semi-spontane taal via CAT-NL subtest Situatieplaat (gesproken en geschreven)
– Afasie Bedside Check
– Verkorte Token Test
– Verbal fluency (categorie en letterfluency)
– Montreal Cognitive Assessment

Daarnaast worden door de arts verschillende kwaliteit van leven vragenlijsten en de NIHSS afgenomen, zowel voor de operatie als drie en zes maanden na de operatie. 48 uur na de operatie wordt via MRI de grootte van de resectie bepaald. Overleving en progressievrije overleving wordt een jaar na de operatie bepaald.

Voor het eerst zullen op grote schaal bij patiënten met een GBM de voordelen van een wakkere hersenoperatie worden onderzocht ten opzichte van een niet-wakkere procedure. Ons onderzoek zal veel inzicht geven in het beloop van de taalfuncties en belangrijke implicaties kunnen hebben voor de algemeen geaccepteerde klassieke niet-wakkere behandeling bij GBM.

Dit onderzoek wordt gefinancierd door Stichting Afasie Nederland en KWF Kankerbestrijding

Erasmus MC logo

Webshop

  • Bestel online voorlichting, spel- en oefenmaterialen, de Afasie Nieuwslezer, Top! 2Games, Top! Woordvinding en meer.

    Webshop

Als deelnemer heb je toegang tot

Steun Stichting AfasieNet
met een donatie