Wat is afasietherapie?

De logopedische behandeling van de persoon met afasie richt zich op het niveau van functie, activiteiten en participatie, omgevingsfactoren en houdt altijd rekening met persoonlijke factoren. De behandeling is maatwerk.

Doel afasietherapie

In de NAIS (2015) wordt het volgende overkoepelende doel geformuleerd voor afasiebehandeling:

“De logopedist levert een bijdrage aan het optimaliseren van de kwaliteit van leven en het vinden van een optimale sociale rol in het dagelijks leven van de cliënt door het minimaliseren van de stoornis van de communicatieve functie, door aandacht te schenken aan het welzijn van de cliënt en het mogelijk maken van participatie in de sociale context van het individu, diens gemeenschap en de maatschappij in het algemeen”.

Ten behoeve van de diagnostiek en therapie van de afasie op functie-, activiteiten- en participatieniveau heeft de logopedist de beschikking over een aantal instrumenten. Voor een overzicht en toelichting zie Wielaert & Berns (2003), Bastiaanse (2010), NAIS (2015), Berns & Wielaert (2014). De richtlijn ‘Linguïstische diagnostiek en therapie bij een verworven afasie’ van de Vereniging Klinische Linguïstiek (Visch-Brink, Links, & Hurkmans, 2012) geeft een overzicht van de meetinstrumenten en therapiemethoden betreffende de linguïstische diagnostiek en therapie bij afasie.

Een aantal instrumenten worden genoemd in de hoofdstukken diagnostische instrumenten en behandelprogramma’s en -materialen.

Therapie op stoornisniveau

  1. De therapie op stoornisniveau richt zich op herstel van de taalfuncties.

Vaak wordt bij therapie op functieniveau uitgegaan van hypotheses over de stoornis, die zijn gebaseerd op linguistische taalverwerkingsmodellen. Deze behandeling, ook wel cognitief linguïstische therapie genoemd, richt zich meestal op een specifieke linguïstische modaliteit, zoals semantiek, fonologie of syntaxis (Doesborgh et al., 2004; de Jong-Hagelstein et al., 2011).

Therapie op activiteiten- en participatieniveau

Doel van de behandeling op activiteiten- en participatieniveau is het verbeteren van de communicatieve vaardigheid en het verminderen van de gevolgen van de afasie op het persoonlijke leven van de cliënt en diens omgeving.

  1. Activiteitenniveau: richt zich op de individuele vaardigheid en competenties van de persoon met afasie, om zich in sociale situaties staande te houden.
  2. Participatie: gaat om de werkelijke uitvoering van communicatieve activiteiten tijdens de invulling van een sociale rol. Therapie die zich richt op het communiceren met behulp van ondersteunende communicatiemiddelen, zoals gebaren, tekenen en/of een technisch communicatiemiddel zoals Touchspeak of een tablet, past bij dit niveau.

Trainen en informeren van gesprekspartners

Bijna altijd is het nodig dat de omgeving van de persoon met afasie zich aanpast aan de veranderde vorm van communiceren en zelf ook op een andere manier gaat communiceren. Het coachen en trainen van de gesprekspartner hoort dan ook tot de taken van de logopedist. Ook het informeren en trainen van personeel in de zorgorganisaties waar personen met afasie verblijven, wordt gezien als een taak van de logopedist. Zie voor een toelichting op dit aspect uitgangsvraag 7 uit de richtlijn.

Informatie over afasie

Vanaf het moment van ontstaan van de afasie tot nog lang daarna bestaat bij de persoon met afasie en zijn omgeving behoefte aan informatie over de afasie en de gevolgen ervan (Hilton, Leenhouts, Webster, & Morris, 2014). Zie voor een toelichting op dit aspect uitgangsvraag 8 uit de richtlijn.

Multidisciplinaire diagnostiek

Uit de richtlijn afasie (2015):

“Aangezien afasie één van de gevolgen is van hersenletsel en er naast de afasie ook niet-talige cognitieve stoornissen kunnen voorkomen of stoornissen in emotie en gedrag, is multidisciplinaire diagnostiek van belang (zie richtlijn, paragraaf 2.2.2). Samenwerking met een (klinisch of neuro-)psycholoog en/of ergotherapeut is aan te bevelen."

Zie hoofdstuk 6 van de richtlijn afasie voor een toelichting op dit onderwerp.

Logopedist aan het woord

Communicatieve therapie

Webshop

  • Bestel online voorlichting, spel- en oefenmaterialen, de Afasie Nieuwslezer, Top! 2Games, Top! Woordvinding en meer.

    Webshop

Als deelnemer heb je toegang tot

Steun Stichting AfasieNet
met een donatie