Wilson L, Read J. Do particular design features assist people with aphasia to comprehend text? An exploratory study. Int J Lang Commun Disord. 2016 May;51(3):346-54. doi: 10.1111/1460-6984.12206. Epub 2015 Nov 27. PMID: 26611362.
Achtergrond
Mensen met afasie hebben vaak moeite met het begrijpen van geschreven teksten.
Dit kan hun deelname aan de samenleving beperken.
Toegankelijke schriftelijke communicatie is daarom belangrijk voor hun kwaliteit van leven.
Veel mensen met afasie vinden afbeeldingen, grotere lettertypes en sans-serif fonts prettig.
Er is weinig bewijs dat deze kenmerken daadwerkelijk het begrip verbeteren.
Bestaand onderzoek toont aan dat aangepaste teksten soms leiden tot beter begrip,
maar niet alle deelnemers geven hier de voorkeur aan.
Deze studie onderzocht 3 kenmerken:
- lettertype
- gebruik van kleine letters versus hoofdletters
- ondersteunende afbeeldingen
Methode
Negen deelnemers met afasie tussen 63 en 79 jaar werden gescreend met subtest 31 van de Palpa.
Ze lazen elk in totaal 35 paragrafen,
geselecteerd uit de ‘Reading for Understanding’ lesboeken van de Scientific Research Associates.
Het tekstbegrip werd getest in 7 condities,
met verschillende lettergroottes, lettertypes en wel/geen afbeeldingen.
Bij elke paragraaf kozen de deelnemers uit vier keuzemogelijkheden
het meest passende woord of zinsdeel om de laatste zin te voltooien.
Om vermoeidheid te voorkomen,
voerden de deelnemers de opdracht uit in twee sessies van 15 tot 20 minuten.
Resultaten
- Mensen met afasie presteerden beter bij teksten in een sans-serif lettertype dan in een serif lettertype.
- Er was geen verschil tussen Times New Roman en Harrington, maar wel tussen Verdana en beide andere lettertypen.
- Het gebruik van kleine letters bevordert het begrip ten opzichte van hoofdletters.
- Het tekstbegrip was beter bij zinnen met normaal hoofdlettergebruik, dan bij teksten volledig in hoofdletters.
- Het toevoegen van een enkele ondersteunende afbeelding bij een tekst had geen effect op het tekstbegrip.
- Wel waren de meeste correcte antwoorden bij de teksten met gekleurde foto’s.
- Een vergelijking van alle condities liet zien dat met name het Verdana lettertype de beste resultaten gaf.
- Daarnaast ook het normaal hoofdlettergebruik en de teksten met lijntekeningen.
- Het toevoegen van een enkele ondersteunende afbeelding ter illustratie van een alinea had geen effect op begrip.
Conclusie
De bevindingen laten zien dat vormgevingskeuzes zoals lettertype en lettergrootte (hoofdletter vs. kleine letter)
een belangrijke rol spelen in het tekstbegrip van mensen met afasie.
Het illustreren van een alinea met een enkele afbeelding draagt echter niet bij
aan het begrip van een tekst op laag leesniveau.
Bij het ontwikkelen van toegankelijke informatie is begrijpelijkheid van belang,
maar ook andere factoren zoals esthetiek, leesbaarheid en gebruikersvoorkeuren.